Stomia, inaczej przetoka, to otwór wytworzony w skórze, stanowiący połączenie światła narządu wewnętrznego z jej powierzchnią. Do stomii na zewnątrz ujścia, przytwierdza się jednorazowy worek, do którego przedostają się niestrawione resztki pokarmowe lub mocz.
Stomia ma barwę czerwoną, podobną do śluzówki jamy ustnej. Jej średnica waha się od 2-5 cm i wystaje ponad skórę do kilkudziesięciu milimetrów. Jest zlokalizowana w dole brzucha, po prawej lub lewej stronie. Wśród rodzajów stomii wyróżnia się trzy typy, w zależności od jej umiejscowienia:
– kolostomię, kiedy wyłania się część jelita grubego na powierzchnię brzucha,
– ileostomię, wyłanianą z wykorzystaniem fragmentu jelita cienkiego,
– urostomię, kiedy tworzy się nową drogę oddawania moczu, z pominięciem pęcherza moczowego.
Pierwsza z nich dotyczy chorób i urazów jelita grubego, druga – jelita cienkiego, a ostatnia – pęcherza moczowego, moczowodów lub miedniczek nerkowych.
Jej wyłonienie jest konsekwencją:
– zachorowania na nowotwory, np. jelita grubego, pęcherza moczowego
– urazów doznanych w wypadkach komunikacyjnych
– chorób zapalnych jelit
– powikłań powstałych w trakcie operacji, dokonywanych w obrębie jamy brzusznej
– wrodzonego zrośnięcia odbytu (u niemowląt).
Utworzenie stomii jest zabiegiem, w każdym przypadku, ratującym życie. Bez jej wyłonienia pacjentowi grozi wypływ resztek pokarmowych do jamy otrzewnej, infekcja oraz w konsekwencji śmierć. Również w przypadku uszkodzenia któregoś z elementów układu moczowego, wyłonienie urostomii pozwala na bezpieczne opróżnienie gromadzącego się moczu.
Wiele z przyczyn konieczności wykonania otworu stomijnego powoduje czasowość tego rozwiązania. Ma to miejsce np. w przypadku oczekiwania na zagojenie się operowanych narządów, wyleczenia infekcji czy przezwyciężenia powikłań pooperacyjnych. Czasowość stomii jest możliwa w przypadku, gdy nie zaszła konieczność usunięcia odbytnicy i odbytu oraz pęcherza moczowego. Wówczas istnieje realna szansa na przywrócenie funkcjonalności defekacji i mikcji oraz ciągłości układu pokarmowego.
Osoby ze stomią mogą prowadzić normalny, aktywny tryb życia. Dla zapewnienia komfortu życia i odpowiedniego odprowadzania kału, gazów i moczu konieczne jest stosowanie odpowiednich foliowych worków, refundowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Jest to również spowodowane całkowitym brakiem kontroli mechanizmów powodujących opróżnianie jelita czy pęcherza. Worki te są przyklejane wokół stomii do skóry i występują w różnych rodzajach, w zależności od potrzeb pacjenta.
